Er zijn een viertal belangrijke dingen waaraan je fascisme kunt herkennen: het gebruiken van leugens is heel normaal; tegenstanders worden gedemoniseerd; oorlogen worden voorgesteld als het beste voor iedereen; minachting voor democratische rechten. Kortom: zwart maken wat wit is en wit maken wat zwart is.
Gubbels was er een meester in. Het bleek dat zijn stelregel luidde: "hoe groter de leugen en hoe vaker herhaald hoe beter het werkt bij het grote publiek". Wij zeggen: uiteindelijk zegenviert de waarheid wel, maar daar moet door heel veel toegewijde mensen toch altijd weer hard voor gewerkt worden.
Hitler wist met zijn walgelijke anti-communisme als geen ander de massa te bespelen. Hij wist de Sovjet Unie en hun leiders als duivels neer te zetten. Velen trapten daar in. Naast de communisten werden ook de Joden als untermenschen neergezet. Met het bekende resultaat: 20 miljoen communisten en 6 miljoen Joden werden tussen 1932 en 1945 afgeslacht.
Hitler zei bij de inval in Polen in 1939 - om zich te legitimeren - dat het Poolse leger en de Poolse leiders het Duitse leger en Duitse grensposten hadden aangevallen met sluipschutters en met andere vormen van geweld. Toen Hitler in 1938 Oostenrijk annexeerde stonden langs de route naar Wenen vele tienduizenden Oostenrijkers te applaudisseren; meest Duitsers. Als Saddam wordt verdreven zullen er ook wel Irakezen de USA-troepen met applaus begroeten. Maar zo werkt de internationale rechtsorde niet. Het is maar hoe je het bekijkt.
Iedereen die tegen het standpunt van een fascist is, blind afblaffen en oppositie als onaanvaardbaar beschouwen. Wie niet voor mij is is tegen ons. Afluisteren is dan toegestaan. Recent bleken in de gebouwen van de EG afluisterapparatuur verstopt te zijn. USA-apparatuur? Het kan niet anders. De democratie en de legitimiteit van de Verenigde Naties aan de orde stellen. Resoluties systematisch niet uitvoeren of niet naar de veiligheidsraad luisteren. Hitler, Japan en Italie trokken zich voor de Tweede Wereldoorlog terug uit de Volkerenbond om beter hun eigen gang te kunnen gaan.
In al deze punten over het fascisme van toen herken ik in ieder geval Bush en Wilders. U ook? Het fascisme is onder ons. Niet daar; maar hier. Wie had dat ooit in 1946, 1968 of 1975 kunnen bedenken. Vergeet niet: imperialisme is het hoogste stadium van het kapitalisme. En: een hoogontwikkeld land kan vervallen tot een fascistisch land. Juist hoogontwikkelde landen kunnen blijkbaar kwetsbaar zijn. Duitsland was in de periode 1920 tot 1934 het hoogst en beste ontwikkelde land ter wereld; en daar kwam Hitler in op; laten we dat nooit vergeten.
Enschede, Rik Min, 20 Maart 2003; geupdated 2012