Het nut van bepaalde jaarlijks terugkerende herdenkingen

Speech van Geki Luiten

De afdeling Twente van de nieuwe CPN, de NCPN, doet elk jaar mee aan een aantal herdenkingen. Vier ervan zal ik jullie noemen.

  • De Februaristaking die plaatsvond op 25 en 26 feb 1941
  • De Hannie Schaftherdenking, op de laatste zondag van november
  • 1 mei, de dag van de arbeid
  • 4 mei, dodenherdenking

    Zelf houd ik helemáál niet van openbare herdenkingen! Met allerlei bobo’s en belangrijke toespraken! Geef mij maar 1 mei, met een leuk feest. Maar toch is het belangrijk om te herdenken, ik zal jullie vertellen waarom.


    Geki Luiten

    1. De Februaristaking

    Elke jaar op 25 februari bij het standbeeld van de Dokwerker, in Amsterdam. De CPN was de initiatiefnemer van deze staking, samen met het georganiseerde personeel van de gemeente, van de trams, de stratenmakers en de gemeentereiniging. Deze staking was de eerste grootschalige verzetsactie tegen de Duitse bezetting, tégen een regering van de NSB. Dit was ook de indirecte aanleiding tot de staking. De dírecte aanleiding waren de razzia’s onder de joden in verschillende Amsterdamse wijken. Op de ochtend van 25 feb legde iedereen het werk neer, trams stonden stil. De stratenmakers, ambtenaren, bouwvakkers , iedereen. Van Amsterdam sloeg de staking over naar Zaandam, Haarlem, Velsen, Hilversum, Utrecht, etc. De Duitsers braken de staking met geweld, intimidatie en meedogenloos ingrijpen. Jan Campert schreef hierover het gedicht: het lied der 18 doden.

    Uit eerbetoon aan onze communistische kameraden doen wij mee aan deze herdenking Corry Westgeest heeft vanuit de Abva/Kabo-Twente een comité gevormd dat samen met de NCPN naar de herdenking gaat. Vooraf een bijeenkomst van de Abva/Kabo , want het gemeentepersoneel heeft een belangrijke rol gespeeld bij de staking. En daarna de kranslegging bij het beeld. De Abva/Kabo is nu opgegaan in de FNV. En volgend jaar proberen we een Twents/FNV-comité op te richten. \

    2. De Hannie Schaftherdenking. Elke laatste zondag van de maand november

    Hannie Schaft is de bekendste Nederlandse verzetsstrijder, het meisje met het rode haar. Zij werkte met de CPN, die tot illegaliteit gedwongen was . Zij is door de bezetters opgepakt en om het leven gebracht. Uit eerbetoon aan Hannie Schaft en de CPN nemen we deel aan de herdenking, daar een duidelijk signaal afgevend dat we ons actief blijven inzetten in de strijd tegen het fascisme.

    Fascisme en racisme kennen een lange geschiedenis. Onder het kapitalisme wordt het steeds weer gebruikt om de verantwoordelijkheid voor ongelijkheden en het ontbreken van oplossingen af te schuiven op minderheidsgroepen. Door stemmingmakerij worden frustraties en sentimenten gevoed en mensen tegen elkaar opgezet. Dit zien we vandaag de dag vooral in en rondom de enorme vluchtelingenstromen ten gevolge van oorlogen waarvan de oorzaken nauwelijks aan de orde worden gesteld. De ontwikkelingen op dit gebied in ons eigen land mogen we zeker niet aan ons voorbij laten gaan. Fascistische partijen en groeperingensteken steeds weer de kop op. De NCPN ( wij dus) roept op waakzaam te zijn en actief verzet hiertegen te blijven organiseren.

    3. 1 mei, de dag van de arbeid

    1 Mei is een feestdag van de socialistische en communistische arbeidersbeweging. Zij is ontstaan uit de strijd voor de achturige werkdag die per 1 mei 1886 werd ingevoerd. (maar niet overal werd doorgevoerd). De items waar het bij ons om gaat zijn: loon, werk, vrede en socialisme. Er moet nog steeds veel verbeterd worden aan de situatie van de werkende klasse en de uitkeringsgerechtigden en daarom blijft 1 mei voor ons actueel. In Enschede vieren we 1 mei als een feest van solidariteit. Met discussie, muziek, dans en gezelligheid.

    4. En als laatste, 4 mei, de nationale dodenherdenking

    In Enschede is deze herdenking in het Volkspark bij het monument van Mari Andriessen. Gedurende en vóór de tweede wereldoorlog hebben de communisten hier in de grensstreek veel in het verzet gezeten. Ik noem Gradus Kobus. Hij hielp veel Duitse communistische vluchtelingen en verzetsstrijders aan onderdak. Hij werkte bij de Rode Hulp, net als vele andere communistische kameraden uit Winterswijk, Glanerbrug, Groningen, Sittard en Amsterdam.

    Een voorval van een aantal jaren geleden: Wij stonden namens de NCPN met ons rode speldje op en een prachtig boeket rode bloemen tussen de menigte bij de herdenking. Opeens komt er een man op ons af en vraagt: “Zijn jullie van de communisten?” Wij natuurlijk: “JA” En die meneer zei :” Kom mee! Mensen, aan de kant, de communisten moeten er langs.” De menigte week uiteen en wij kwamen helemaal vooraan te staan. De meneer , Frans Zeilemaker heette hij, zei: “COMMUNISTEN HOREN VOORAAN TE STAAN, BIJ EEN HERDENKING!”

    En zó is het toch! Communisten horen vooraan te staan!