Het affiche voor het politiek cafe
Door Mark Jan Smit
Thema van deze 1 mei bijeenkomst was: Wat is sociaal? Corry Westgeest, voorzitter van NCPN-Twente opende de avond en heette iedereen van harte welkom. Ze wees er op waarom we 1 mei vieren en dat het nodig is om 1 mei te blijven vieren, zeker in deze tijden van crisis waarin de rechten van werknemers onder druk staan. Solidariteit met de gehele werkende klasse, nationaal en internationaal, daar gaat het om. En die solidariteit is hard nodig! Vlak voor de avond kwam het bericht uit Rotterdam binnen, waar de 1 mei viering 's middags hardhandig verstoord werd door het schandalige optreden van de politie die onschuldige mensen met vlaggenstokken aanzag voor relschoppers!
Afdelingsbestuurslid Rik Min hield een inleiding over het thema 'Wat is sociaal'. Hij kon openen met het goede nieuws dat Marx de afgelopen dagen in het middelpunt van de belangstelling stond en bekrachtigde dat met drie uitgebreide krantenartikelen. Marx' levenswerk 'Het Kapitaal' wordt opnieuw uitgebracht. Geen slechte timing, nu het kapitalisme in zwaar weer verkeert. 'De crisis is een wetmatigheid', aldus Min, '80 jaar geleden was het ook zo erg, en 80 jaar daarvoor ook'. De crisis begint nu zijn uitwerking te hebben op landen als Griekenland, Portugal en Spanje. 'Maar ook België, Groot-Brittannië en Ierland dreigen die kant uit te gaan', waarschuwt Min. Hij haalt daarbij de econoom David Bremmer aan, die in het AD zegt: 'Alle landen zijn in principe failliet'. 'En dat komt omdat ze zich in deze neoliberale periode aan het kapitaal hebben overgegeven', vertelt Min. 'Juist omdat ze winstgevende sectoren hebben weg geschonken en omdat ze de banken wilden redden, steken ze zich in de schulden bij het private kapitaal'.
De middenklasse speelt in Nederland helaas (....) een doorslaggevende rol. 'Die wordt in de watten gelegd, want daarmee creëert men een enorme groep met een vals klassenbewustzijn', aldus Min. 'Zij worden echter wel afhankelijk gemaakt van het kapitaal door hypotheken, beleggingen en pensioenen. Zij, maar ook de andere Nederlanders, worden op drie manieren uitgebuit: als werknemer, als consument en door bewust misdadige service-instellingen, zoals zakenbanken en verzekeringsbedrijven.' Min haalt als voorbeeld de grote Amerikaanse zakenbank Goldman Sachs aan, die afgelopen week in het beklaagdenbankje zat vanwege het verdienen van grof geld aan hun eigen creaties. Zelfs Nederlandse banken en de Nederlandse overheid werden bewust misleidt. 'Wat is sociaal?', besloot Min zijn betoog. 'Voor communisten bestaat dit niet alleen uit solidariteit van de werkende klasse onderling. Communisten vinden Nederland pas sociaal als ook de kapitalistische klasse hun bezittingen met ons deelt, of hun revenuen met de gehele bevolking deelt.'
Al tijdens het betoog van Min kwam de discussie op gang. De vraag werd opgeworpen hoe wij juist nu in deze tijden van crisis de mensen van onze ideeën kunnen overtuigen. Eén van de Duitse kameraden kwam met een mooi verhaal over de 1 mei viering, 's middag in zijn woonplaats. Hij vertelde dat er veranderingen onder de mensen zichtbaar zijn. Een pastoor hield een redevoering waarin hij er ronduit voor uitkwam dat het huidige systeem niet meer functioneert en dat het door een ander systeem vervangen moet worden. 'Een pastoor die als een marxist spreekt!'
Het eerste deel van de avond werd afgesloten met het zingen van het 1 mei lied en het Solidariteitslied. Na de pauze ging de discussie verder. Het moest een vrije discussie worden, en dat werd het. Vooral het wat te doen, werd vanuit verschillende invalshoeken benaderd. Hoe kunnen we de werkende, en met name de grote middenklasse van onze ideeën overtuigen? 'De sociaal-democratie houdt juist de arbeidersklasse verdeeld', vertelde iemand uit de zaal.
Een andere aanwezige wees erop dat communisten nog steeds voor hun ideeën worden aangevallen. Hij vertelde dat hij zijn lidmaatschap van de NCPN heeft moeten opzeggen om het voor zijn zoon mogelijk te maken om in het onderwijs te gaan werken. Zijn partijlidmaatschap zou dit in de weg staan! Ter bevestiging wees hij er op, dat afdelingsvoorzitter Corry Westgeest in de jaren 90 haar baan is kwijtgeraakt door haar werk voor de VCN (voorloper van de NCPN)! Verder ging de discussie over de noodzaak van een klassenstrijd, over klassensolidariteit en over het bewustzijn van mensen die opgroeien in een kapitalistische maatschappij, waarbij o.a. de Italiaanse communist Antonio Gramsci werd aangehaald.
Hier zou ik toch mooi vinden de opmerking dat een bezoeker opemrktte dat er geen klassenstrijd meer nodig is! Dat is inderdaad het standpunt van de PvdA (sociaal democratie), maar niet van de NCPN. Het werd van uit diverse hoeken fel tegengesproken. De noodzaak blijkt dagelijks.
Door de goede discussie vloog de tijd voorbij. Het werd een andere 1 mei viering dan in voorgaande jaren. De nadruk lag nu vooral op discussie en dat heeft goed gewerkt. De aanwezigen hadden er duidelijk zin in! Zoals altijd werd de 1 mei-avond weer in stijl afgesloten door het gezamenlijk zingen van de Internationale.