Joke, Bert Jan en Corry in de discussie
Onder de ruim veertig aanwezigen in Enschede zijn bijzondere gasten aanwezig. Dit zijn de kleinkinderen van Gradus Kobus, CPN lid en oud-verzetsstrijder uit Winterswijk, omgekomen in 1942. De opa van Paul Tenbusche, DKP-lid en ook aanwezig in de zaal, heeft met Kobus samengewerkt in het verzet. Onlangs is bekend geworden dat er in Winterswijk een straat naar Gradus Kobus vernoemd zal worden.
Afdelingsbestuurslid Rik Min geeft een vlammend betoog over de toestand waarin het kapitalistische systeem zich bevindt. De crisis van de overproductie die altijd dreigt, de gesel van de werkloosheid, maar ook het sluwe raffinement waarmee de heersende klassen de middenklassen bespelen door hen net genoeg mee te laten profiteren. 'De middenklasse is chantabel, zij zijn de stoottroepen van het kapitalisme', betoogt Min. Hij benadrukt dat het zaak is om de vakbonden weer op het juiste spoor te krijgen. 'We moeten af van het polderen, we moeten de eenheid in de arbeidersklasse bewerkstelligen' En hij sluit af met de oproep: 'vrij op 1 mei!'
Waar het slappe poldergedoe van de afgelopen decennia toe geleid heeft, wordt duidelijk wanneer Bert Jan Bruggert, werkzaam bij TNT en Joke Stip, werkzaam in de thuiszorg, aan het woord komen. 'De overstap van TNT naar de nieuwe naam Post.nl gaat gepaard met loonsverlagingen tot aan het minimumloon', vertelt Bert Jan Bruggert. 'Daarnaast zal het erop uitdraaien dat alle post in drie dagen verwerkt zal gaan worden waardoor fulltimers hun fulltime baan kwijtraken en hooguit als parttime postbezorgers aan het werk kunnen blijven'. De concurrenten Selectmail en Sandd zijn hierin al veel verder. Zij betalen op basis van stukloon en de bezorging is zeer onregelmatig. De overheid en de vakbonden zijn opvallend stil bij deze ontwikkelingen.
In de thuiszorg is het niet veel beter. 'Vanaf het moment dat de WMO is ingevoerd, per 1 januari 2008 is de thuiszorg een slagveld geworden', vertelt Joke Stip. De verantwoordelijkheid is bij de gemeenten terecht gekomen en die kijken bij de aanbestedingen alleen maar naar het financiële plaatje en niet naar de kwaliteit. De werknemers krijgen de rekening gepresenteerd in de vorm van forse loonsverlagingen! Stip liet dat niet zomaar gebeuren en richtte samen met collega's het "Actiecomité verontruste thuiszorgmedewerkers" op. Zij laten zich luid en duidelijk horen bij de politiek en bij de veel te passieve vakbond.
1 mei is de internationale feestdag van de arbeiders en daarom zijn er een aantal Duitse kameraden van de DKP aanwezig. Paul Tenbusche vertelt kort over de activiteiten van de DKP. Deze richten zich de laatste tijd vooral op kernenergie, een hot item in Duitsland. Tenbusche: 'de DKP staat voor het vreedzame gebruik van kernenergie, maar de situatie is nu niet meer beheersbaar. Kapitalistische monopolies in de nucleaire industrie staan dit in de weg'.
En dat dit inderdaad het probleem is, blijkt wel uit de reactie van Bram Snoek. Er blijkt namelijk al tientallen jarenlang een goed alternatief te bestaan voor uranium en plutonium als splijtstof voor kernenergie: thorium. Alleen kan er van thorium geen kernwapen gemaakt worden, waardoor dit goede alternatief nooit een succes is geworden. Imperialistische belangen staan een vreedzaam gebruik van kernenergie in de weg.
Bezorgdheid over het gebrek aan daadkracht van de vakbond wordt gedeeld door de zaal. Dat blijkt wel uit de discussie. Wat kunnen wij hieraan doen? De polderaars moet duidelijk gemaakt worden dat het zo niet meer gaat. De vakbond dreigt tandeloos te worden. Sterker nog, dat is ze al, afgaande op de verhalen uit de thuiszorg en bij TNT. De PvdA moet het belang van een sterke en actieve vakbond weer gaan erkennen. Het gros van de vakbondsbestuurders zijn immers PvdA-ers. Maar er zijn ook kenteringen en lichtpuntjes in de bond te zien. Zo heeft de ABVAKABO vorig jaar op het congres een veel linkser bestuur gekozen. En zijn er bij FNV Bondgenoten ontwikkelingen zichtbaar, met name aan de basis op de werkvloer die van de vakbond weer een actieve vakbond willen maken. Weg met het poldergedoe!
Na de speeches en de discussie worden de tafels en stoelen aan de kant geschoven en mag DJ Torino zijn kunsten vertonen achter zijn muziekinstallatie. 1 mei is immers ook een feestdag voor de arbeiders, dus er mag gedanst worden op vrolijke muziek. Zoals het hoort wordt er afgesloten met de Internationale.
Mark Jan Smit / Marco Hanekamp, Enschede, 4 mei 2011; op web gezet op 9 mei 2011.