In het algemeen deel ik de mening van vrienden van mij die ik tevergeefs heb proberen te overtuigen om zelf ook dat werk te doen, dat Rik Min teveel zaken poneert zonder ze te bewijzen en zijn betoog staat te veel los van de ingewikkelde en voortdurende snelle veranderingen in China. De kern van je boek, de stellingen over het belang van aandeelhouderschap, is origineel en de moeite van het bestuderen waard. Ook zijn motivatie (de verdediging van het socialisme) en zijn veronderstelling (in China werken ze aan een nieuwsoortig socialistisch experiment) zijn zeer waardevol. Die motivatie en veronderstelling hebben jij en ik gemeen.

Hier meer details:

Waarom cursiveer je bepaalde passages? Waarom spring je bij sommige van die passages in en bij andere niet? Soms is het ook niet helemaal duidelijk wie er aan het woord is. Waar haal je je cijfers, bijvoorbeeld die 60 miljoen op de eerste bladzijde?

In het voorwoord 'stel' je bepaalde dingen over het kapitalisme en het socialisme. Zijn dat je persoonlijke stellingen of de meningen, definities van een stroming in de linkse of communistische beweging? Als je het hebt over 'een socialistische maatschappij', bijvoorbeeld op p.9, is dat dan een ideale of een reëel bestaande socialistische maatschappij?

Ik vind dat allemaal belangrijke vragen omdat je met dit boek tegen de stroom oproeit, dat is al vreemd genoeg. Het lijkt mij dat je de lezer niet moet afleiden door dit soort vragen, die onvermijdelijk bij een doorsnee lezer opkomen, onbeantwoord te laten. Dat ook de socialistische economie moet opbrengen is belangrijk. Dat het grote verschil met het kapitalisme het 'collectieve aandeelhouderschap' is, ook. En dat 'communisten de maatschappij niet willen vernietigen, maar de winsten op een ander manier willen verdelen'.

Er staan echter te gemakkelijke en simpele veronderstellingen in het voorwoord, bijvoorbeeld: 'aangezien er niemand alleen-aanhouder is en iedereen tot de werkende klasse behoort, zal de leiding van een socialistische land opkomen voor de werkende klasse'. Dat de mensen niet voor het socialisme kiezen 'omdat hen zand in de ogen wordt gestrooid' is een negatie van de vele andere feiten die zorgen voor weerstanden tegen het socialisme. Gewone mensen denken ook na en maken keuzes op basis van de informatie die ze krijgen op school en in de media (inderdaad vaak desinformatie), maar ook van hun eigen ervaringen, redeneringen en afwegingen. Ze proberen en kunnen vast soms waarheid van leugen of halve leugen onderscheiden. Daarom zijn ook de pp.12 en 13 niet overtuigend. Ze komen betuttelend en in het beste geval als mooie praatjes over.

De zin over socialisme 2.0 en 2.1, plus de voetnoot over Marijnissen zijn onbegrijpelijk.

In de inleiding zeg je: 'In een socialistisch land betaalt men geen belastingen', geponeerd zonder argumenten. Dus de 'oplossing' van casus 1 zal niet overtuigen en als neerbuigend overkomen.

'In China delen alle inwoners in de geproduceerde meerwaarde. China is dus socialistisch'. Bewijzen, feiten?

Pagina 25 'Niet stabiel...Volkscongres' lijkt over twee verschillende onderwerpen te gaan zonder enig verband. 'Democratisch, onder toezicht of beheer van het Volkscongres'. Je omzeilt gewoon de grote vraag voor de meeste westerlingen: of het Volkscongres dat beheerst wordt door de CPC, democratisch toezicht of beheer mogelijk maakt.

De eerste alinea op p.27 bevat pertinente onwaarheden, bijvoorbeeld dat er in China maar 1 bank zou zijn. Het onderscheid tussen ondernemers en aandeelhouders is nuttig. Tot nog toe doe je in de tekst een inspanning om het vooroordeel te weerleggen dat het socialisme niet efficiënt zou zijn. Je legt er daarbij wat teveel de nadruk op dat het socialisme juist efficiënter is dan het kapitalisme, zonder dat evenwel echt te bewijzen. De andere redenen waarom het socialisme beter is, rechtvaardigheid en vrede, komen (tot nog toe) nauwelijks aan bod.

China zit erg ingewikkeld in elkaar en is voortdurend in ontwikkeling. De belangrijke vragen zijn of het zich beweegt in de richting van het socialisme of in de richting van het kapitalisme en of de gekozen richting al of niet omkeerbaar is (m.a.w. als China richting socialisme gaat, is dat dan duurzaam / als China richting kapitalisme gaat, is dat dan onherstelbaar). Dat alles lijkt niet aan bod te komen, althans niet in de inleiding.

5 jan 2019