Een verbetering van het OKT-model: het W.J.-Zwart-model

Wat vele TO-medewerkers reeds wisten, maar nimmer goed konden aantonen, is eindelijk door een ‘gewone’ afstudeerder overtuigend bewezen. Het OKT-model heeft eindelijk zijn Waterloo gevonden. Het OKT-model blijft natuurlijk zijn beperkte domein een zekere geldigheid bezitten, maar in het tijdperk van de nieuwe media en moderne leermiddelen is daar nu het W.J.-Zwart-model.

In het bomvolle en enige nog enigszins representatieve zaaltje dat TO heeft, A120, werd op 16 december jongstleden door Willem Jaap Zwart in zijn afstudeerpraatje een echt reëel alternatief geboren. Voor vele insiders, voornamelijk ISM-ers, wie anders, was het geen echte verassing, maar een ‘triomf van de wetenschap’. Dat het een afstudeerder was die de bijl aan de wortel van het ‘OKT-gebeuren’ zette en niet zijzelf, deerde hen niet in het minst.

Wij missen hier zijn glanzende sheets en zijn scherpe voordracht, maar ik zal trachten in dit hoekje van Orator een tipje van de sluier op te lichten.

Het W.J.-Zwart-model gaat uit van een bepaalde fase in een ontwerpproces, waarbij een serie problemen ontstaat die keurig op een stapel worden gelegd om, als de tijd rijp is, opgelost te worden. Allerlei ‘oplosproblemen’ werken permanent op deze stapel in om te proberen deze problemen met zoveel mogelijk tegelijk uit de weg te ruimen. Dat lukt naargelang de tijd voor een oplossing rijp is. De stapel slinkt. Maar er komen ook weer nieuwe onoplosbare problemen bij. Er is dus sprake van een ‘stack’. Nu ontstaan ook pas de echt goede ideeën bij de ontwerper. Het ontwerp krijgt in deze fase dan ook zijn definitieve gestalte. Echte ontwerpers weten ook wel dat het zo gaat en zien met name de charme van het dynamische van dit model.

Om kort te gaan, dit model maakt het met name mogelijk om dingen te ontwerpen en te ontwikkelen als nog niet vaststaat hoe iets er uit komt te zien en indien niet vaststaat of iets überhaupt wel kan worden gemaakt. Het OKT-model faalt in die gevallen. Het OKT-model heeft dan ook alleen maar nut op platgereden paden met oude beproefde technieken.

Enschede, updated: 12 mei 2000 and 1 febr. 2002.