Tools - editors

Dit hoofdstuk gaat over het tools, maar eigenlijk gaat het over editors. Tool waar het hier over gaat zijn altijd editors. Met deze tools maak je files of een serie files. Soms maakt of edit een tool een enkel bestand, een file; soms maakt of edit een tool een zeer complexe directory-structuur met allerlei files waarvan vaak niet meer duidelijk is wat wat is en doet.

Dit hoofdstuk gaat in principe over tools die een-dimensionale elementen kunnen maken; een-dimensionale elementen die gebruikt kunnen worden in websites. Er zijn in principe vijf verschillende soorten tools. Zie onderstaande figuur.

Figuur 1: De vijf soorten tools. De vijf soorten bijbehorende tools zijn tekst-editors, grafische editors, geluids- en/of muziek-editors, animatie editors t/m video-editors.

Voor elke dimensie is er een tool of een edit-systeem beschikbaar. Voor tekst een tekstverwerker; voor plaatjes een grafische editor; voor animaties een animatie-tool; voor sound een muziek-systeem; voor video een video knip-en-plak-systeem.

Maar in de loop der tijden zijn vele gereedschappen over de grens van hun specialisme heen gegaan. Dat is een logische ontwikkeling geweest in de software industrie. Onderstaande figuren geven dat schematisch aan.

Figuur 2: Er is een grote overlap ontstaan: wat het ene stuk gereedschap kan probeert het andere stuk gereedschap ook te incorporeren.

Inmiddels zijn er gereedschappen die xxx en xxx kunnen xxx. Deze evolutionaire ontwikkeling is logisch, maar voor ontwerpers en makers van (losse) multimediale elementen soms niet altijd handig of verstandig. Zie elders.

Figuur 3: Twee voorbeelden: 'MacroMind-Director' en 'Flash'. Beide gereedschappen (tools) zijn primair bedoelt om animaties te maken. Dat zijn dan praktisch altijd gewone lineaire animaties. Maar zowel 'Flash' als MacroMind Director' kan tegenwoordig meer dimensies dan tekst alleen, aan. Met de tekstverwerker 'Word' is ook zo iets aan de gang. Primair is 'Word' bedoelt voor tekstverwerking, maar kan tegenwoodig moeiteloos plaatjes en zelfs geluid incorporeren ('handelen').

In onderstaande figuur is alles nog eens compact en schematisch samengevat. Elke dimensie kent zijn eigen elementen; hier: de vierkante objecten; gerangschikt op een van de vijf dimensies. Elk van deze elementen kent zijn eigen stuk gereedschap; hier: de vierkante objecten die op de punt staan. Elk multimediaal eind-product bestaat uit losse 'mono'-multimediale elementen ('mmm-elementen').

Figuur 4: Elke element dient op zijn eigen specifieke wijze te worden (aan-)gemaakt en/of te worden geedit. Elk element heeft zijn eigen specifieke editor.
(NB. De vierkantjes zijn bestanden of files; een ruit op zijn punt is het programma of een van de vijf soorten of type editors.)

Elke dimensie heeft zijn eigen specialisatie en kent zijn eigen specialist. Die specialist staat links aangegeven met een hoofdje. Meestal begin een specialist niet vanaf een nul-punt; meestal begint hij met een bepaalde analoge input. Bijvoorbeeld een foto. Daarna wordt de foto bijvoorbeeld omgewerkt tot een tekening. Voor de tekst-schrijver geldt hetzelfde. In het schema is ook nog aangegeven dat vormgeving als aparte disipline niet vergeten mag worden.

Het 'aan-elkaar-programmeren' of 'het aan elkaar-knopen' gaat ook op een bepaalde wijze. Hier meestal met een gewone tekst-editor. Zie elders. Tenslotte zit de eindgebruiker (de 'user') achter het totale multimediale eind-product: het software-programma, bijvoorbeeld een vijf dimensionele web-site. De overall-ontwerper staat rechts in het schema aangegeven. De leerling - tenslotte - heeft niet door hoe complex zijn programma is. Hij interacteert met een schijnbaar eenvoudig eindproduct; onder in het midden aangegeven.

De dimensies van een mm-product

• alleen tekst --> een dimensionaal
• alleen geluid --> een dimensionaal
• alleen video --> een dimensionaal

• tekst en plaatjes --> twee dimensionaal
• plaatjes en geluid --> twee dimensionaal
• een band-dia-serie --> twee dimensionaal
• een foldertje --> twee dimensionaal
• een dichter --> twee dimensionaal

• tekst, geluid en plaatjes --> drie dimensionaal
• tekst, geluid en video --> drie dimensionaal
• een zanger --> drie dimensionaal

• tekst, geluid, plaatjes en animatie --> vier dimensionaal
• tekst, geluid, video en graphics --> vier dimensionaal
• schouwburg / (Peking) opera --> vier dimensionaal

• tekst, geluid, plaatjes, animatie en video --> vijf dimensionaal
• MTV-clip met logo, banner, ondertitels, video etc. --> vijf dimensionaal

De complexiteit van een mm-product

Figuur 5: Voorbeelden van soorten multimedia met oplopende kwaliteit en oplopende complexiteit bij oplopende dimensie.

Het begrip specialistenbenadering

• voor tekst: tekstschrijvers, dichters, etc.
• voor gewoon beeld: tekenaars, grafici, schilders, ontwerpers, etc.
• voor foto's: fotografen, composers, 'editors', etc.
• voor geluid: geluidsmensen, componisten, musici, etc.
• voor animaties: speciale grafici, tekenaars (animators), etc.
• voor camera-werk: videomensen, regiseurs, scriptmakers, etc.

  en verder:

• haarverzorging, kleedsters, naaisters, etc.
• locatiedeskundigen, requisieten-man/vrouw, etc.

  en verder voor een volledige multimedia-productie:

• multimedia-specialisten, informatici, ontwikkelaars (!), software engineers en/of EDMMers (!?), ISMers, etc.
• multimedia-ontwerpers, ontwikkelaars (?), EDMMers (!?), ISMers, etc.

NB. Wat dacht je hoeveel (soorten en type) mensen er nodig zijn bij een echt professioneel multimediaal product (laat staan bij een model-driven simulatie of een VR-product met supercomputers) en hoeveel dat allemaal kost? (Denk maar gerust in termen van een halve of hele Hollywood film.)

De consequenties van het feit dat alles digitaal is

• Alle 'contents' wordt (is) digitaal. (Maar alles wordt nog wel steeds analoog opgenomen, zoals via een camera, een lens, een scanner, een microfoon.)
• Copieren is enorm makkelijk; eindeloos copieren; gratis; goedkoop.
• Alle copieen zijn van gelijke kwaliteit.
• Moederbestanden doen niet meer ter zake.
• Voor het eerst in de geschiedenis - ook in de geschiedenis van de computer - dat alles digitaal (en dus copieerbaar) is; en niet verouderen kan.

Enschede, 15 jan. 2001; updated 2003