Geachte heer
Ik blijf wel degelijk bij mijn mening. Ik denk dat de oorzaak van ons misverstand hooguit is dat het woord ‘macht’ in uw artikel en in uw brief voor velen multi-uitlegbaar is. Ten tweede vind ik uw tegenvoorbeeld niet gelukkig gekozen, want ideeën zijn niet materialistisch. Ideeën zijn vrij.
U schreef: U hebt natuurlijk gelijk dat er bij sommige ondernemers een knop zal omgaan als ze plotseling niet meer eigenaar maar manager zijn. Dat is dan zuur voor de nieuwe aandeelhouders, want de hadden er toch wel op gerekend dat de vitaliteit van de onderneming en van de (ex-) ondernemer tenminste gelijk zouden blijven. Ze hebben even niet goed opgelet bij hun "due diligence" onderzoek: alle bedrijfsmiddelen en de voorraden staan er wel zoals beloofd, maar het belangrijkste deel, de zin en het elan binnen de onderneming, is plotseling weg. Kat in de zak. Ik bedoel maar, de aandeelhouders/machthebbers zijn er, bij ontbreken van een eigen inbreng op het punt van "apprivoisement", erg afhankelijk van dat iemand anders dat wel heeft. Zonder gevoel van "eigen bedrijf" lukt het niet in een 21ste eeuws bedrijf. Je voet het soms in winkels of bij andere bedrijven waar de dood in de pot zit, dat zit niet lekker, daar wil je niet zijn. Niet als medewerker en niet als klant. Daar koop je niet.
--à Dat kan allemaal wel waar zijn, en dat is ook zo, maar ik vind dat niet de zaak waar het mij om ging. De kwestie is dat: waar de winst naar toegaat (altijd) de aandeelhouder is. Daar verschilden wij van mening over. Dat blijft mijn standpunt c.q. dat is het ultieme lakmoesproef bewijs (zoals chemici en ingenieurs dat noemen…). U betwijfelde dat…
U schreef verder: Er is een ander punt waar ik u desgevraagd "(Johan, zeg me a.u.b. waar ik fout zit....)" nog iets wil toelichten over hoe het in de praktijk gaat wanneer een ondernemer nieuwe aandelen uitgeeft. Dat is niet omdat hij het wel gezien heeft of het bijltje er gedeeltelijk bij wil neergooien. Integendeel, hij ziet met zijn ondernemers-elan groeikansen waar zijn financiële polsstok te kort voor is. Bij de bank is hij ook al tot aan de grens gefinancierd, dus als hij verder wil dan moet hij middelen aantrekken bij mensen die bereid zijn in ruil voor een hoger rendementsuitzicht ook een risico te lopen. Namelijk het risico dat de bank niet aandurft, het risico dat de beoogde expansie of het droomproject tegenvalt en het geïnvesteerde geld er niet uit terugkomt.
---à Geld van de bank lenen gaat tegen een vaste rente en is een kostenpost. De bank heeft geen recht op de winst. Bij een echt aandeel heeft de aandeelhouder recht op de winst en is dus de eigenaar. (Dat hou ik staande.
Iemand die ‘eigenaar is van de winst’ is eigenaar.) Of is dat tegenwoordig met al die varianten niet meer zo? (Dan hoor ik dat graag.)
U schreef ook: Mijn punt is dat de ondernemer bijna meer dan minder gedreven zal zijn nadat de vreemde aandeelhouders er bij zijn gekomen. Niet vanwege die vreemdelingen in de aandeelhoudersvergadering, maar omdat hij nu wel het droomproject kan realiseren dat eerst niet kon. En ook omdat hij nu, met een weliswaar geringer belang maar in een groter bedrijf, nóg rijker en succesvoller kan worden dan eerst. Die aandeelhouders zijn voor hem gewoon een financieringsbron, een alternatief voor de bank. Met een besef voor "leverage" denkt hij aan het rendement van zijn nieuwe project, zeg 50 procent, en de 25 procent daarvan die hij bijvoorbeeld aan de nieuwe aandeelhouders kwijt is. De rest is mooi voor hem. Hoe hij dat zo bereikt is een kwestie van de emissieprijs van de nieuwe aandelen vaststellen. Als hij zelf tien jaar geleden een ton in het bedrijf heeft gestoken die hem 100% aandeelhouderschap opleverde, zullen de nieuwe aandeelhouders nu misschien wel een miljoen moeten betalen voor zeg maar 25%.
----à Als dat zo is, is dat erg vreemd. Dan heeft de aandeelhouder FEITELIJK zijn winstnemingsrecht AFGEKOCHT voor een vast bedrag per jaar (25 of 50 procent van het geleend kapitaal)? De rest van de ondernemingswinst gaat dan naar ‘de ondernemer’? Dat kan ik moeilijk begrijpen. Maar als u dat zo zegt zal het wel gebeuren. Ik zal mijn mening op dit punt bijstellen, maar ook bij collega’s na-checken…. Hiermee is een aandeel dus feitelijk een soort obligatie of banklening met vaste rente geworden.
U schreef tot slot: U ondertekent uw brief met "Dr. Rik Min, marxist". Dat suggereert dat u hart heeft voor het marxistisch perspectief, u voelt zich er thuis bij en het is iets dat nadrukkelijk bij u hoort. Maar aandeelhouder van "het marxisme" bent u niet, en manager of bestuurder ook niet.
---à Geen van tweeën inderdaad. Wel is het zo dat de slechte dingen van het marxisme op mij ‘afstralen’, als u begrijpt wat ik bedoel, en mijn positie aantasten. Maar dat hoort erbij. De goede dingen gelukkig ook. (Over marxisme bestaan – net zo als over kapitalisme – vele mytes.)
U schreef iets ethisch over mij (ons): Misschien mag ik u die parallel aanreiken als het gaat om de bezieling van de ondernemer. U wordt niet minder marxist als er anderen dikkere boeken schrijven of hoger van de toren blazen. Het blijft gewoon "uw marxisme". Ik denk dat het met een ondernemer en met een goede bestuurder ook zo gaat. Het blijft gewoon "zijn zaak", waar hij hart voor heeft. Het heeft iets met liefde te maken.
---à Ik vind dit een uitermate vreemd voorbeeld; dat zei ik in mijn aanhef al. Ik begrijp de bezieling van de ondernemer, maar ik vind het nogal ethisch, christelijk of een new-age-achtige manier van denken. De ondernemer is wel degelijk - fysiek - zijn recht op de winst kwijt. Zo niet dan heeft hij een goede regeling bedongen, mag hij van mazzel spreken, en is hij blijkbaar gewoon nog steeds 100% eigenaar. Dat gun ik iedereen.
Dat een manager de aandeelhouders kan bedotten en bijvoorbeeld veel cash in kas probeert te houden, zijn eigen zak flink vult, of de winst in bedrijfsvernieuwing of bedrijfsovernames stopt, wordt vroeg of laat toch door de aandeelhouders opgemerkt en afgestraft. De aandeelhouders zijn dus toch de echte eigenaar. Maar echte eigenaren worden vandaag de dag wel meer in het ooitje genomen. Voorbeeld: de Nederlandse burgers zijn eigenaar van het Nederlands aardgas, maar zien er nooit een cent van….
Of zie ik het nog steeds verkeerd?
m.vr.gr.
Rik Min