Luchtwegverwijders
Luchtwegverwijdende middelen
worden ook wel bronchusverwijdende middelen genoemd. Momenteel zijn er drie soorten medicijnen die als luchtwegverwijder worden toepast. 1. Bèta2-sympathicomimetica
behoren tot de zogenoemde bèta-adrenerge middelen. Werking in het algemeen Bèta2-sympathicomimetica oefenen hun werking uit door prikkeling van de zogenoemde bèta2-receptoren op de gladde spiercellen van de luchtwegen,
met als resultaat luchtwegverwijding. Daarnaast zorgen zij voor stabilisering van de mestcellen, waardoor de afgifte van onder andere histamine en daarmee een allergische reactie, geremd wordt. Ook stimuleren zij de
trilhaaractiviteit in de luchtwegen, waardoor de luchtwegen beter gereinigd worden.
- Kortwerkende en langwerkende bèta2-sympathicomimetica.
Werking
De kortwerkende bèta2-sympathicomimetica werken krachtig en snel, meestal binnen enkele minuten, maar niet langer dan vier tot zes uur.
Middelen
Salbutamol (Ventolin, Aerolin), fenoterol (Berotec), terbutaline (Bricanyl).
Toediening
Inhalatie, als dosis-aërosol of droge-poederinhalatie.
- Langwerkende bèta2-sympathicomimetica
Werking
Dringen dieper in de celwand door, waardoor zij langer ter plaatse kunnen blijven. De werkingsduur is ongeveer twaalf uur
Middelen
Inhalatiepreparaten: salmeterol (Serevent) en formoterol (Foradil).
Combinatiepreparaten: Seretide (salmeterol en fluticason) en Symbicort (formoterol en budesonide).
Bricanyl Retard is het enige langwerkende preparaat in tabletvorm.
Toediening
Inhalatie en tabletten
Bijzonderheden
Tweemaal per dag ingenomen hoeven te worden. Door de lange werkingsduur kan ook de nachtelijke kortademigheid worden bestreden. Deze langwerkende medicijnen zijn daarentegen niet geschikt om een astma-aanval te bestrijden.
Bijwerkingen in het algemeen Trillende handen, een onrustig gevoel of
hartkloppingen. Verlaging van de dosis is dan vaak voldoende om deze verschijnselen te laten verdwijnen.
2. Anticholinergica (ook wel parasympathicolytica genoemd) Werking Het cholinerge deel van het autonome zenuwstelsel wordt geblokkeerd, waardoor verslapping van de
luchtwegspieren optreedt. Anticholinergica remmen ook de slijmproductie, zonder dat het slijm ingedikt wordt. Middel Ipratropiumbromide (Atrovent). Toediening
Inhalatie, als dosis-aërosol of droge-poederinhalatie Bijwerkingen Veroorzaakt zelden bijwerkingen. Bijzonderheden Van dit medicijn is ook vernevelvloeistof
beschikbaar. Overigens hebben bij een acute astma-aanval anticholinergica in combinatie met bèta2-sympathicomimetica veelal meer effect dan bij afzonderlijk gebruik. Er bestaat een combinatiepreparaat van fenoterol (Berotec) en
ipratropiumbromide (Atrovent), Berodual genaamd.
3. Methylxanthinederivaten Theofylline Werking Een duidelijk luchtwegverwijdend effect heeft door verslapping van de spieren in de luchtwegwand. Bovendien heeft theofylline een gunstige werking op het
hart en vermindert het de weerstand in de longvaten, waardoor een betere doorstroming van het bloed door de longen plaatsvindt. Toediening
Tablet, drank, injectie of intraveneus infuus. Bijwerkingen bij een te hoge dosis Maag-darmstoornissen, misselijkheid, braken, snelle hartactie en zelfs stuipen.
Naast bovengenoemde werkingen geeft de stof een verbetering van de spieractiviteit van het
middenrif (de belangrijkste ademhalingsspier), van de transportactiviteit van de trilharen in de luchtwegen en heeft het een stimulerend effect op het centrale zenuwstelsel.
