Rik Min - Financieel hefboomeffect

Financieel hefboomeffect

Verschaffers van eigen vermogen (aandeelhouders / eigenaren) zijn mogelijk nog meer geïnteresseerd in het bedrag dat uiteindelijk aan hen toekomt, zowel in totaal (de nettowinst ) als per geïnvesteerde euro. Dit laatste kengetal heet de rentabiliteit op het eigen vermogen. Dit kengetal kan worden berekend door de nettowinst na belastingen te delen door het gemiddeld geïnvesteerd eigen vermogen (REV). Een andere benadering is ook mogelijk waarbij inzicht wordt verkregen in de werking van het financieel hefboomeffect. De winstgevendheid van de onderneming voor de aandeelhouders wordt niet alleen bepaald door de operationele winstgevendheid (RTV), maar ook door de manier van financieren. Als de onderneming gebruik weet te maken van relatief 'goedkoop' vreemd vermogen heeft dit een positieve invloed op de rentabiliteit van het eigen vermogen. Een aantal factoren speelt hierbij een rol:

de rentemarge: dit is het verschil tussen de RTV en de RVV (de RVV = de rentevoet van het vreemd vermogen: dit kengetal wordt berekend door de betaalde rente te delen door het (gemiddeld) geïnvesteerd vreemd vermogen);
de hefboomfactor: dit is de verhouding tussen het vreemd vermogen en het eigen vermogen;
de belastingvoet.

Bij een positieve rentemarge (RTV > RVV) zal de aandeelhouder/eigenaar hiervan profiteren. Er wordt dan verdiend op het vreemd vermogen. De mate waarin de eigenaar profiteert wordt bepaald door de hefboomfactor (VV/EV). De hefboomfactor drukt uit in welke mate de onderneming gebruik maakt van dit goedkope vreemd vermogen. Het financieel hefboomeffect wordt weer gedempt door het feit dat de onderneming over de winst vennootschapsbelasting of inkomstenbelasting verschuldigd is.

In onderstaande plaatje wordt de werking van het financieel hefboomeffect voor de gegeven waarden van RTV, RVV EV en VV geïllustreerd m.b.v. het waterbakmodel.

Een voorbeeld van een bedrijfssituatie.

Het bovenstaande plaatje stelt een waterbak voor die is gescheiden door een tussenwand. De bak wordt geleidelijk verdeeld in twee delen op basis van de verhouding EV/VV. In het voorbeeld is de uitgangssituatie het EV 500 en het VV 1500. (TV is dus 2000.)
Met het gehele vermogen wordt 250 verdiend (RTV = 12.5%). De verschaffers van het VV vragen een vergoeding van 10%. Gevolg is dat er per euro VV 2.5% overblijft voor de verschaffers van het EV. Het EV is 1/3 van het VV. De hefboomfactor VV/EV = 3.
De REV voor belasting stijgt met 7.5% tot 20%.

Het financieel hefboomeffect wordt ook wel uitgedrukt met behulp van de hefboomformule:

REV voor belasting = RTV + (RTV - IVV)*(VV/EV)

De REV na belasting wordt dan:

REV na belasting = REV voor belasting * (1 - f)

Hierbij is f de belastingquote. Bij 30% belasting is de belastingquote 0.3. Ter illustratie de volgende opdracht:

Opdracht: Bereken hier de REV na belasting voor de volgende voorbeeldsituatie:

Ga verder met Case Financieel hefboomeffect