Tot slot

_________________________________________________


Vooruitzichten

Zoals al zo vaak gezegd in dit boek, en het zij hier nog eens her-haald: er zijn mensen in overvloed voor de nodige arbeidskracht, er zijn ook voldoende grondstoffen voorradig, en de knowhow is ook ver genoeg gevorderd, om nu en in de toekomst iedere aardbewoner een leven te garanderen in voldoende welvaart, in respect voor de natuur.
Maar de prangende vraag is of de mensheid in staat zal zijn een wending ten goede te geven aan haar geschiedenis, waarin het Westen alle andere culturen en productiewijzen heeft gelijkgeschakeld en weten om te vormen naar de normen en wetten van de markteconomie? Ligt een verandering voor de hand, als de nauwelijks twee eeuwen oude productiewijze en maatschappijvorm van de markteconomie zich in het bewustzijn van de mensen heeft gevestigd alsof zij al duizenden jaren bestond? Of erger nog, als de mensheid haar heeft geïnternaliseerd als de enige, ware, als van bijna alle eeuwen en van nature gegeven vorm van productie en samenleving? Wat als blijkt dat niet zozeer of alleen de godsdienst, maar in een tijd van secularisatie ook de markteconomie opium van het volk is geworden? Wat zijn de kansen van het volk om de richting van de veranderingen en de vooruitzichten te bepalen in een democratie, die parlementair en representatief heet, maar in werkelijkheid met opzet, doch onopgemerkt en versluierd, het blinde ontwikkelingsproces van markteconomische democratieën herbergt, en zo de inbreng van het volk verkracht? Welke vooruitzichten zijn er, als de inspanningen van de politiek wereldwijd monomaan en obsessief gericht zijn op het herstel van een heilloos, verdorven en per definitie zichzelf vernietigend systeem, en de mogelijkheid van een economisch alternatief niet alleen uitgesloten wordt, maar erger nog, überhaupt niet in het bewustzijn van de politiek vóórkomt?
Zo bezien zijn de vooruitzichten niet gunstig, zoals ook blijkt uit de recente klimaatconferentie in Durban, waar beslissingen opnieuw op de lange baan zijn geschoven en nog te sluiten akkoorden pas na 2020 bindend (?) worden. Zolang de dwang van de markteconomie de politiek overheerst en algemeen bij de bevolking de markteconomie verinnerlijkt blijft, ontkomt de wereld waarschijnlijk niet aan de agonie van die markt en de daaraan verbonden Apocalyps voor mens en planeet. De ergste depressie aller tijden staat dan voor de deur, een depressie waarin de kapitalisten, geassisteerd door de gewapende macht van regeringen, elkaar naar het leven staan en met geweld nieuwe groeimarkten zullen proberen te creëren op de puinhopen die zij hebben aangericht. De maatschappelijke, politieke, en economische crises waarmee dit gepaard gaat zullen in hevigheid en vernietigingskracht WO I en II overtreffen. Misschien dat pas daarna de ogen van de wereld open gaan en de mensheid zich definitief van het kapitalisme zal bevrijden. Uiteindelijk geloven en hopen ook wij, met vele anderen, dat een andere wereld mogelijk is, en het is ook uit dit vertrouwen dat wij ons inspannen voor een geschikte economische structuur voor die andere wereld. Maar wij weten ook dat het kapitaal zich niet zonder slag of stoot gewonnen zal geven, en niet zal schuwen, als het dit nodig acht, om als een roedel hyena's zijn prooi levend te verslinden. De geschiedenis van het kapitalisme legt eigenlijk voortdurend, en op vele momenten pregnant, getuigenis af van dit roofdierengedrag. De huidige militarisering van de politie in de VS, in verband daarmee de criminalisering en demonisering van de burgers, en het bestempelen van vreedzaam protest tot terrorisme, zal zonder twijfel in andere landen navolging vinden. En dit is nog maar het begin van het staatsgeweld tegen de eigen burgers. De indruk mag dus niet ontstaan als zouden wij menen dat de mensheid feestend en juichend de overgang kan maken naar een betere economie, het postkapitalisme. Want de markteconomie gaat letterlijk en figuurlijk over lijken, evenals haar verdedigers, de neoliberale politiek.